ΜΕΤΕΩΡΑ: Ο ΙΕΡΟΣ ΒΡΑΧΟΣ

Τα Μετέωρα, ένα σύμπλεγμα από τεράστιους σκοτεινόχρωμους βράχους, αποτελούν ένα μοναδικό σε ομορφιά γεωλογικό φαινόμενο και ένα σημαντικό μνημείο της Ορθοδοξίας. Τα ξεκομμένα μεταξύ τους βράχια φτάνουν σε ύψος έως τα 400 μέτρα και φιλοξενούν στις κορυφές τους μοναστηριακές κοινότητες.

Μετά το Άγιο Όρος, είναι μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μοναστικό σύνολο στον Ελληνικό χώρο. Το 1989 η Unesco κατέγραψε τα Μετέωρα στον κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ως ένα ιδιαίτερης σημασίας πολιτιστικό και φυσικό αγαθό.

Το όνομα προέρχεται από τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη κτήτορα της μονής της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο) ο οποίος ονόμασε έτσι τον «πλατύ λίθο», στον οποίο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1344.

Οι πρώτοι μοναχοί έφτασαν στα Μετέωρα στον 12ο αιώνα και ζούσαν απομονωμένοι σε σπηλιές των βράχων. Στα μέσα του 14ου αιώνα οργανώθηκαν οι πρώτες μοναστικές κοινότητες.

Πολλά μοναστήρια κοσμούνται με εξαιρετικής τέχνης αγιογραφίες, ενώ σώζονται θησαυροί, κειμήλια, χειρόγραφα, Ευαγγέλια και σκεύη.

Ιερά μονή Μεγάλου Μετεώρου

Στον ψηλότερο και μεγαλύτερο σε έκταση αγιομετεωρίτικο βράχο βρίσκεται η ανδρώα Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού), η οποία ιδρύθηκε περί το 1340 από τον άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη (1302-80). Διάδοχος και συγκτήτωρ του Αγίου Αθανασίου υπήρξε ο όσιος Ιωάσαφ (1350-1423) – πρώην βασιλεύς Ιωάννης Ούρεσης-Παλαιολόγος.

Ιερά Μονή Βαρλαάμ

Επιβλητικός αλλά αρκετά μικρότερος στο πλάτωμά του, πολύ κοντά στον μεγάλο πλατύλιθο, στέκει ο βράχος της ανδρώας Ιεράς Μονής Βαρλαάμ, που κατά την παράδοση πρωτοκατοικήθηκε από τον ασκητή-αναχωρητή Βαρλαάμ τον 14ο αι. Ιδρύθηκε το 1517/18 όταν εγκταστάθηκαν εκεί οι αυτάδελφοι όσιοι Θεοφάνης και Νεκτάριος οι Αψαράδες, που κατάγονταν από τα Γιάννενα.

Ιερά μονή Αγίας Τριάδος

Σε χαρακτηριστικό αγιομετεωρίτικο βράχο, φωλιάζει η ανδρώα Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος. Κατά την παράδοση η μονή πρωτοκτίστηκε το 1438 από το μοναχό Δομέτιο. Από έγγραφο του ηγεμόνα Συμεών Ούρεση-Παλαιολόγου, ωστόσο, προκύπτει ότι η Αγία Τριάδα ήταν ήδη το 1362 οργανωμένο μοναστήρι.

Ο σημερινός κυρίως ναός ανεγέρθηκε περί το 1476 και είναι μικρός σταυροειδής δικίονος ναός με κεντρικό τρούλο στη στέγη του.

Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου

Με πανοραμική θέα στον απέραντο θεσσαλικό κάμπο, πάνω από την Καλαμπάκα, ισορροπεί αρμονικά η ευκολότερα προσπελάσιμη αγιομετεωρίτικη Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου – με την πολυμελή και δραστήρια γυναικεία αδελφότητα με το πλούσιο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο της, έχει και αξιοθαύμαστο ανακαινιστικό και οικοδομικό έργο στη μονή.

Η απαρχή της μοναστικής ζωής στον αγιοστεφανικό βράχο ανάγεται στο 1192 (επιγραφή Ιερεμία). Ως επίσημοι κτίτορες της Μονής τιμώνται οι Όσιοι Αντώνιος (πρώτο μισό του 15ου αι.) και Φιλόθεος (μέσα του 16ου αι.).

Ιερά Μονή Ρουσάνου

Κορώνα στην κορφή ενός λεπτού κατακόρυφου βράχου, στο κέντρο του αγιομετεωρίτικου χώρου η γυναικεία Ιερά Μονή Ρουσάνου καλύπτει το σύνολο του μικρού πλατώματός του. Ιδρύθηκε το 1529, πάνω σε χαλάσματα παλαιότερων εγκαταστάσεων, με κτίτορες τους αυτάδελφους ιερομόναχους οσίους Ιωάσαφ και Μάξιμο, που κατάγονταν από τα Γιάννενα.

Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά

Κοντά στο χωριό Καστράκι – κι ανάμεσα στα ερειπωμένα μοναστήρια Προδρόμου, Αγίας Μονής και Παντοκράτορος – πολυόροφη, κομψή και αρχοντική στον στενόχωρο βράχο της, βρίσκεται η ανδρώα Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Ο οργανωμένος μοναχικός βίος στη Μονή ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του 14ου αι. Το μοναστήρι ανακαινίστηκε ριζικά στις αρχές του 16ου αι. οπότε και ανεγέρθηκε εκ θεμελίων ο ναός του Αγίου Νικολάου.

Ερειπωμένες Μονές – Ασκηταριά

Το έτος 1995 η όλη περιοχή των Αγίων Μετεώρων ανακηρύχθηκε από την Ελληνική Πολιτεία, δια νόμου 2351/95 (ΦΕΚ 225 Α΄) χώρος ιερός, απαραβίαστος και αναλλοίωτος. Κάθε επισκέπτης οφείλει να σέβεται την ιερότητα του αγιομετεωρίτικου χώρου και να συμπεριφέρεται μέσα σ΄ αυτόν με σεμνότητα και ευπρέπεια.