Πέμπτη 11 Ιουλίου 2013

ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ


Τι είναι τα βότανα.

Βότανα είναι όλα τα χρήσιμα φυτά για τον άνθρωπο και αφορά τα φυτά των οποίων, οι ρίζες, τα φύλλα ή τα άνθη χρησιμεύουν ως τροφή ή θεραπεία. Ο παραπάνω ορισμός περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία φυτών με πολλαπλές χρήσεις, που αφορούν τροφή, θεραπευτικά σκευάσματα, ποτά, τσάι, αρωματοποιία, καλλυντικά.
Τα βότανα ως θεραπευτική τροφή.

Η σύγχρονη διάκριση των φυτών σε βότανα, λαχανικά, χόρτα και φρούτα είναι μια επινόηση των τελευταίων αιώνων. Για τους αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους, Άραβες, Κινέζους, Ινδούς, ακόμα και για τον άνθρωπο του Μεσαίωνα, όλα τα παραπάνω επιδρούν θεραπευτικά ή εξισορροπητικά στον ανθρώπινο οργανισμό ακόμα κι όταν καταναλώνονται καθημερινά ως τροφές.
Μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από αρχαία ελληνικά κείμενα αποδεικνύουν ότι πολλά μαγειρικά χόρτα, λαχανικά, φρούτα και βότανα είναι θεραπευτικές τροφές ευρείας δράσης. Όπως, η συμβουλή του Ησίοδου προς τους Αθηναίους: «Να φας τσουκνίδα για να προστατευθείς από όλες τις ασθένειες του έτους.

Τα βότανα στην αρχαία ιατρική

Τα βότανα χρησιμοποιήθηκαν σε θεραπευτικές πρακτικές ως φαρμακευτικά είδη αλλά και ως φορείς της θεϊκής ευλογίας. Οι αρχαίοι Θεοί συνδέθηκαν με τα φυτά και τα δέντρα: Δάφνη - Απόλλωνας, Μαρούλι - Άδωνις ,Λεύκη - Δίας, Ελιά - Αθηνά.
Σημαντικός ήταν ο ρόλος των φυτών στον πόλεμο, αφού οι πληγές των πολεμιστών γιατρεύονταν με βότανα. Η ίδια η θεά Αφροδίτη έψαξε στην Κρήτη και έκοψε δίκταμο για να γιατρέψει το λαβωμένο Αινεία που ο μύθος λέει ότι ήταν γιος της.

Τρίτη 9 Ιουλίου 2013

ΤΟ ΜΗΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ - Η ΕΛΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ


Το μηνολόγιο της ελιάς

Στο παραδοσιακό ελληνικό εορτολόγιο λαϊκές θρησκευτικές συνήθειες που ανάγονται και σε αρχαία ελληνικά έθιμα αφορούν σε συγκεκριμένες γιορτές χριστιανικών αγίων, τη χάρη των οποίων επικαλούνται οι πιστοί σε πρακτικές όπου το δένδρο, τα κλαδία ή οι καρποί της ελιάς παίζουν ρόλο σημαντικό, συνδυάζοντας στοιχεία της ορθόδοξης πίστης και παλαιότερες δοξασίες. Οι γιορτές αυτές, καθώς και διάφορα σχετικά γνωμικά, συνδέονται στενά με τη διαδοχή των εποχών και τις γεωργικές εργασίες που πραγματοποιούνται κατά την αντίστοιχη εποχή του χρόνου.

 Ιανουάριος
Την πρωτοχρονιά, ανήμερα της γιορτής του αγίου Βασιλείου, στόλιζαν στην Προποντίδα τη βασιλόπιτα με ένα κλαδί ελιάς «για να έχουν την ευλογία και την ευκαρπία του ιερού δέντρου όλο το χρόνο». Αλλού τοποθετούσαν ένα κλωνάρι ελιάς στο εικονοστάσι λέγοντας: «Ήρθε καλοχρονιά, ας πάει κακοχρονιά». Την ίδια ημέρα στη Θράκη, τα παιδιά χτυπούσαν τις πόρτες με ένα κλαδί ελιάς που συμβόλιζε την ειρήνη και τη συμφιλίωση Θεού και ανθρώπου σε ανάμνηση του κατακλυσμού, ζητώντας από τον καθένα να δώσει ότι ήθελε. Αλλά και στους καλαντιστές της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων στην Κρήτη δώριζαν λάδι: «Κι απού το λαδοπίθαρο καμιά σταλιά λαδάκι / Κι αν είν’ και περισσότερο, βαστούμε μεις τα’ ασκάκι».

 Φεβρουάριος
Στην Κρήτη μαζεύουν ακόμη ελιές. Στις δύσκολες ημέρες του χειμώνα οι ζητιάνοι στη Μπόβα της Καλαβρίας επαιτούσαν στους δρόμους καίγοντας σε θυμιατό φύλλα της ελιάς.

 Μάρτιος
Την πρώτη του Μαρτίου στη Θράκη και αλλού παιδιά που κρατούν ομοίωμα χελιδονιού στολισμένο με φύλλα ελιάς, τραγουδούν:
Ήλθε, ήλθε χελιδόνα,/ήλθε κι άλλη μελιηδόνα….. συνεχίζοντας το αρχαίο έθιμο του χελιδονίσματος (ήλθε, ήλθε χελιδών / καλάς ώρας άγουσα…).

Δευτέρα 8 Ιουλίου 2013

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΣΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ


Αρχαίοι Ναοί
Ακόμη και σήμερα ,παρ όλη την αρχιτεκτονική και δομική εξέλιξη, στέκουμε άφωνοι, κοιτώντας με δέος, μπρος  στην κληρονομία  και τον πολιτισμό που μας χάρισαν οι πρόγονοί μας.
Ο ναός στην ελληνική αρχαιότητα ήταν η κατοικία του θεού, το κτήριο που στέγαζε το λατρευτικό άγαλμα μιας ή περισσότερων θεοτήτων, και όχι ο χώρος συνάθροισης των πιστών, όπως στο χριστιανικό κόσμο. Αυτό φανερώνει και το ουσιαστικό «ναός», που προέρχεται από το ρήμα «ναίω» (=κατοικώ). Υπάρχουν μαρτυρίες ότι οι ναοί σχεδιάζονταν με βάση το άγαλμα που επρόκειτο να στεγάσουν. Το λατρευτικό άγαλμα τοποθετούνταν στο βάθος του ναού, πάνω στον κατά μήκος άξονα του κτηρίου. Οι πιστοί συγκεντρώνονταν στον περιβάλλοντα χώρο έξω από το κτήριο του ναού, όπου βρισκόταν και ο βωμός για την προσφορά θυσιών και την άσκηση της λατρείας…
Ακρόπολη
Η Αθήνα αποτελούσε από τα αρχαία χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά κέντρα της  Ελλάδας. Το μεγαλύτερο και άξιο θαυμασμού έργο που είναι και το σύμβολο της,  είναι η Ακρόπολη.
Η είσοδος της Ακρόπολης είναι τα προπύλαια τα οποία περιλαμβάνουν όλη την δυτική πλευρά. Είναι ένα έργο που αρχιτέκτονάς του είναι ο Μνησικλής.
Ο ναός της Αθηνάς Νίκης βρίσκεται νοτιοδυτικά από τα προπύλαια. Είναι χτισμένος πάνω σε έναν πύργο. Αρχιτέκτονας  του ναού ο Καλλικράτης . Ο ναός άρχισε γύρω στα 427  π.Χ . και ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια των ταραχών του Πελοποννησιακού πολέμου. Η απόφαση για την κατασκευή της Αθηνάς Νίκης ήταν μια έκφραση των φιλοδοξιών της Αθήνας για να νικήσει  τη Σπάρτη και να γίνει μια παγκόσμια δύναμη .
Ο Παρθενώνας αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό αρχιτεκτονικό δείγμα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος .Βρίσκεται στο πιο ψήλο σημείο του ιερού βράχου , αρχιτέκτονας του ο Φειδίας  και οραματιστής του ο Περικλής. Ο Παρθενώνας ήταν κυρίως πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο, παρά θρησκευτικό. Ο ναός είναι δωρικού ρυθμού κυριαρχείται από λεπτές και αδιόρατές (στο μάτι) αρχιτεκτονικές ιδιομορφίες.