Κυριακή 8 Μαΐου 2011

ΑΝΘΡΩΠΟΣ - ΦΥΣΗ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ


ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
   Ο Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1798 και πέθανε στην Κέρκυρα το 1857. Ήταν γιός του Κόντε Νικόλαου Σολωμού και της Αγγελικής Νίκλη.
   Μετά το θάνατο του πατέρα του, ο Σολωμός θα μεταβεί στην Ιταλία, όπου θα φοιτήσει στο Λύκειο της Κρεμόνας και έπειτα θα σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Παβίας. Στη Ζάκυνθο θα επιστρέψει το 1818 και το 1828 θα εγκατασταθεί μόνιμα στην Κέρκυρα.
   Η ποιητική δημιουργία του Σολωμού κατανέμεται σε δύο περιόδους: τη ζακυνθινή, από την επιστροφή του στο νησί μέχρι το 1828, και την κερκυραϊκή, που περιλαμβάνει την ώριμη δημιουργία του και τελειώνει με το θάνατό του (1857).
   Στην Ιταλία ο Σολωμός μυήθηκε στο ρομαντισμό, γνώρισε σημαντικούς εκπροσώπους των Ιταλικών γραμμάτων και επηρεάστηκε από το έργο τους. Τα πρώτα στιχουργήματά του τα συνέθεσε στην Ιταλική γλώσσα. Επιστρέφοντας στη Ζάκυνθο ο ποιητής, ώριμος κοινωνικά και καλλιτεχνικά θα αποκαταστήσει την επαφή του με την ελληνική γλώσσα. Σε αυτό τον βοήθησε η συναναστροφή του με αξιόλογους πνευματικούς ανθρώπους καθώς και η μελέτη δημοτικών τραγουδιών και της κρητικής λογοτεχνίας.
   Τα νεανικά του ποιήματα (1818-1823) είναι γραμμένα σε μικρούς ευλύγιστους στίχους, που θυμίζουν την ιταλική στιχουργία. Τα ποιήματα αυτά είναι απλά ως προς το θέμα και τη μορφή τους και ανήκουν στο κλίμα του «αρκαδισμού» και του «ρομαντισμού». Αβρή, ξεχωριστή, κάνει την εμφάνισή της η  γυναικεία μορφή, ένα θέμα μόνιμο και βασικό σε όλη την ποίηση του Σολωμού.
   Τα δύο πιο πετυχημένα και ασφαλώς τα πιο ώριμα ποιήματα της πενταετίας είναι η «Αγνώριστη» και η «Ξανθούλα».
   Το 1823 ο ποιητής συγκλονίζεται από την Ελληνική Επανάσταση και συνθέτει τον «Ύμνον εις την Ελευθερία», ποίημα 158 στροφών που εκδόθηκε το 1825 και του οποίου οι δύο πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας.
   Την ίδια εποχή εμπνεύστηκε την «Ωδή στο Λόρδο Μπάυρον» και άρχισε τη σύνθεση του «Λάμπρου».
   Ακολούθησε ο «Διάλογος» όπου ο ποιητής θα υπερασπιστεί με αδιάσειστα επιχειρήματα τη λαϊκή γλώσσα και θα την αναδείξει ως μοναδική για την έμμετρη δημιουργία:
   «Μήπως έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;»
   Εμπνευσμένα από την Επανάσταση και τους ηρωικούς αγώνες είναι και τα έργα «Ωδή στο Μάρκο Μπότσαρη» και το επίγραμμα για την καταστροφή των Ψαρών.
Στα χρόνια αυτά συντελείται σιγά-σιγά η βαθύτερη αλλαγή στην ποιητική του Σολωμού. Προχωρεί προς μια πειθαρχημένη και ανώτερη αντίληψη της ποιητικής τέχνης που ο ίδιος ονόμασε «νόημα της τέχνης».
   Με την εγκατάσταση του στην Κέρκυρα (1828) ανοίγει η νέα συγγραφική περίοδος του ποιητή. Τα έργα της ωριμότητάς του είναι ο Κρητικός, ο Πόρφυρας, και οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι. Τα έργα αυτά δεν ολοκληρώθηκαν. Όμως αν και αποσπασματικά αποτελούν λυρικές ενότητες με αυτοτέλεια και εσωτερική συνοχή.
Σε αυτά ο ποιητής εγκαταλείπει το εξωτερικό στολίδι της ομοιοκαταληξίας και αξιοποιεί το δεκαπεντασύλλαβο φτάνοντάς τον στην τελειότητα.
   Το ποιητικό έργο του Δ. Σολωμού εκδόθηκε για πρώτη φορά από το στενό φίλο και μαθητή του Ιάκωβο Πολυλά.